Talent

De politiek keert zich af van de kunst. Tot voor kort konden kunstenaars die het financieel niet rooiden genieten van een speciale bijstandsregeling. Die mogelijkheid is voor de meesten voorbij. Na vier jaar WIK moeten zij solliciteren. Hoe het in andere plaatsen is weet ik niet, maar de drijfjacht van het Goudse CWI om kunstenaars in een betaalde baan te krijgen is hard. Een kunstenaar die in handen valt van het Goudse CWI mag zijn vak niet langer uitoefenen, mag er geen atelier op nahouden en mag niet exposeren. De kunstenaar - het CWI beschouwt hem als voormalig kunstenaar - moet de hele week zijn best doen om aan werk te komen en zich elk moment van de dag beschikbaar houden voor de arbeidsmarkt. De gevolgde hbo-opleiding doet er niet toe, ervaring telt niet. Een Goudse maker van prachtig gekleurde, stripachtige pentekeningen, bijna zestig jaar oud, een man die als hij een handige zaakwaarnemer had zonder moeite zou kunnen publiceren in bekende tijdschriften in binnen- en buitenland – die man werkt sinds een tijdje als orderpicker bij Intertoys. Op een anoniem industrieterrein tussen de asielzoekers met een voorlopige status en nieuwe Marokkanen. Het werk valt hem zwaar, maar de mensen zijn vriendelijk. Het integratiedebat op de televisie, zegt hij, staat mijlenver af van zijn dagelijkse praktijk. Een begenadigd fotografe en beeldend kunstenaar, één die ook als mimespeler successen boekt, maar weinig inkomsten, een jaar of vijfendertig, is gedwongen tot twee bijbanen. Eén als productiemedewerker bij Promen, tussen de verstandelijk gehandicapten, en één als rondbrengster van post. De post loopt uiteen van ongevraagde lifestyle-tijdschriften tot reclameblaadjes van loterijen (‘GEFELICITEERD mevrouw die-en-die! U bent de gelukkige WINNAAR van EEN MILJOEN EURO!’). Een derde kunstenaar, één die tot voor kort een gewaardeerde nevenfunctie vervulde bij een kunstinstelling, een man van een jaar of vijfenveertig, slachtoffer van het schrappen van de ID-banen door de overheid, is nog werkloos. Als hij zijn trajectbegeleider (kennelijk schamen CWI-functionarissen zich zo voor hun taak dat zij doen alsof zij een functie bij de spoorwegen bekleden) – als hij zijn trajectbegeleider laat zien naar welke scholen hij sollicitaties verstuurde, wuift deze zijn brieven weg en eist van hem dat hij zich onverwijld meldt aan de lopende band van een productiebedrijf of bij een call-center buiten de stad. De verhalen van mijn geplaagde collega’s roepen de vraag op hoe groot het maatschappelijke nut is van het verspreiden van ongevraagd drukwerk en het in elkaar zetten of bij elkaar rapen van modieuze kunststof hebbedingetjes die niet langer dan een jaar meegaan. Dat er menselijk talent wordt verspild is wel duidelijk. Is economie misschien niet hetzelfde als beschaving? februari 2006