Wandelen door de achterpoorten van de Herenstraat is een volkenkundige excursie. De schuurtjes en bouwsels van wrakhout doen denken aan de krottenwijken van Calcutta. Een groter contrast dan deze vormeloze hutjes en houtstapels met de lichte steensoort van Hollandse nieuwbouw is nauwelijks denkbaar. Klapperende lappendaken van zeil en landbouwplastic, op hun plaats gehouden door gebroken stoeptegels. Schuurtjes en schuttingen die meer gestapeld lijken dan gespijkerd.
Bij de onderbreking van een zijstraatje ontmoet ik een bekende. Hij woont een paar stappen verder. ‘Hé man, ik heb net mijn huurauto weggebracht. Was in Den Helder.’ Hij grijnst breed. ‘Dagje in een duikboot.’ Of ik wil binnenkomen.
Aan zijn eettafel vertelt hij over zijn nieuwste kunstproject. Dubbelportretten van religieuze voorgangers. Een foto van de zieleherder in vol ornaat, gevat in de entourage van zijn functie. Daarnaast één van dezelfde persoon in zijn vrije tijd. Vandaag bezocht hij een aalmoezenier van de marine, thuis en in zijn onderzeeër.
‘Eerst maken we een pilot’ legt mijn gastheer in kantoor-Nederlands uit. ‘Vijf dubbelfoto’s met een interview. Daarmee stappen we naar musea en sponsors.’ Hij laat polaroids zien die hij eerder op de dag heeft genomen en glanzende kleurenafdrukken van rabbijn Awraham Soetendorp, een mij onbekende imam van moskee Milli Görüs, een hindoestaanse voorgangster en een oudkatholieke priester. Het Wereldmuseum in Rotterdam, een kunstmuseum in het Roergebied en één in Vlaanderen hebben al interesse getoond. Nu gaat het erom financiers te vinden.
Al die foto’s op groot formaat. Vele maanden arbeid. Het luxe boek dat hij erbij wil uitgeven. ‘Hoeveel...’, begin ik voorzichtig. ‘Een miljoen ongeveer’, verklaart mijn gespreksgenoot achteloos.
‘Maar het lukt wel’, voegt hij er even nonchalant aan toe. ‘De grote cultuurfondsen, Prins Bernard en VSB, zullen zeker meedoen. Al blijft het natuurlijk de vraag voor hoeveel. Verder gaan we naar migranteninstellingen, de Wereldraad van Kerken, noem maar op.’
Als ik even later mijn weg vervolg door de stegen, verkeren mijn gedachten nog bij het gesprek. Vooral één uitspraak hamert na in mijn hoofd. ‘Het project gaat honderdvijftig verschillende godsdienstige stromingen omvatten. Je kunt er in Nederland ook tweehonderdvijftig vinden als het moet. Maar dan kom je bij particuliere groepjes in achterkamertjes.’
Honderdvijftig richtingen? Ineens valt mij op dat boven de slordig opgetrokken schuurtjes en voddige schuttingen telkens één glimmend ding uittorent. Een baken van moderniteit dat steeds naar dezelfde kant wijst.
De schotelantenne. Hij richt zich naar het zuidoosten als ik me goed oriënteer. Naar Rome, Jeruzalem en Mekka. Naar India en de Borobudur.
april 2005
