De Speelwinkel wil foto's tentoonstellen van de Raambuurt zoals hij vroeger was. Geen officiële foto's, geen krantenfoto's, maar kiekjes van bewoners. De oproep herinnert mij aan een afbeelding van mijzelf als zes- of zevenjarige. Zal ik die bij Sarie Donk in de brievenbus gooien?
Ik aarzel. Aan mijn foto is een beetje schaamte verbonden. Ik sta erop in een door mijn moeder genaaid jasje, vervaardigd uit de stof van een afgedankt gordijn. De afmetingen van het jasje zijn op de groei. Een donkergroen verfbad in een dampende zinken kookpot heeft de verschoten stof gefatsoeneerd, dat wel, maar de kleur is toch raar gebleven. Iedereen ziet dat het geen echt jasje is, geen jasje uit de winkel. Ik kom uit een armoedig gezin, zegt mijn kledingstuk. En wie de foto aandachtiger bekijkt, leest mijn schamele afkomst ook af aan de rest. Aan de rubber kaplaarzen. Aan de uitgezakte trainingsbroek die over mijn laarzen heen hangt en niet stoer erin zit gepropt.
Maar het is een foto van de Raambuurt, er staat een stukje van een verdwenen ophaalbrug op en hij geeft - juist door zijn nette armoede - een overtuigend tijdsbeeld. Weinig mensen hadden het waarschijnlijk breed de eerste tien jaar na de oorlog.
De foto is geen familiekiek. Hij werd gemaakt door een straatfotograaf en ook dat past in de tijd. Want die had je in de jaren vijftig. Mannen die in de buurt van een school rondhingen, kinderen aanspraken en meetroonden naar een plekje dat als achtergrond kon dienen. Mannen die een paar dagen later naar het opgegeven adres stapten om te proberen een afdruk te verkopen aan je ouders.
Ik heb nog een tweede foto die gemaakt is door een straatfotograaf. Daarop sta ik tegen een huis in de Keizerstraat. Ook op deze foto draag ik een door mijn moeder genaaide jas, maar deze is beter gelukt. Een echte jopper. Deze tweede kiek is bijzonder door zijn voorspellende waarde. In het huis waar ik voor werd gefotografeerd, kwam ik dertig jaar later te wonen. Wacht mij ook zoiets op de Raam ter hoogte van de Lange Willemsteeg?
Ik ga de foto vanmiddag nog naar Sarie brengen.
mei 2000
